De onderliggende spoorlijn Haarlem-Leiden, is onderdeel van de Oude Lijn en heeft een rijke geschiedenis. Deze eerste spoorweg van Nederland, aangelegd door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM), werd gefaseerd geopend tussen 1839 en 1847. De lijn verbond Amsterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag en Rotterdam met elkaar. Het traject onder het viaduct, tussen Haarlem en Leiden, werd in 1842 in gebruik genomen.

De Oude Lijn was (letterlijk en figuurlijk) baanbrekend en zette Nederland op de kaart als een land met een modern vervoersnetwerk. De spoorlijn was niet alleen een technisch succes, maar ook een economisch en sociaal keerpunt: de reistijd tussen de grote steden werd drastisch verkort, waardoor de steden groeiden.  

Van stoom naar stroom
Waar er eerst nog een stoomtrein over de lijn tufte, werd dat in 1927 een elektrische trein. Deze elektrificatie van de spoorlijn was een groot succes. Doordat elektrische treinen sneller kunnen accelereren en remmen dan stoomtreinen, ging de reistijd omlaag en konden er vaker treinen rijden. Ook bespaarden elektrische treinen personeel, onderhoud en energie. In de jaren 30 en 40 breidde het elektrische treinnet verder uit in het westen en midden van het land, en na de Tweede Wereldoorlog volgden het noorden, oosten en zuiden.

Rijksweg 4

Ondertussen werden in de jaren 30 de eerste autosnelwegen aangelegd, vanwege de groeiende mobiliteitsbehoefte. Een van de eerste snelwegen was Rijksweg 4, wat nu de A44 is. Tussen 1934 en ‘38 werd het stuk tussen Amsterdam en Sassenheim aangelegd, dat in 1938 werd geopend. Het deel van Sassenheim tot Oegstgeest, inclusief het Spoorwegviaduct, volgde in 1939.

Het viaduct voltooid

In 1936 was het spoorwegviaduct reeds voltooid en werd de bovenleiding van de spoorlijn aan het viaduct bevestigd. Al voor de opening van Rijksweg 4 in 1939 maakte een van de regionale trams dankbaar gebruik van het nieuwe spoorwegviaduct. Deze kreeg een eigen rails naast de rijbaan en hoefde daardoor de spoorlijn niet langer gelijkvloers te kruisen. Op de foto hieronder zien we de weg in aanbouw met de zogeheten blauwe tram die over het viaduct rijdt.

Stille getuige

Het Spoorwegviaduct zelf is sindsdien een stille getuige geweest van de evolutie van het verkeer. In de beginjaren was de snelweg relatief rustig, voornamelijk gebruikt door vroege automobilisten en vrachtverkeer. Na de Tweede Wereldoorlog groeide het autogebruik echter explosief, mede door de wederopbouw en de economische bloei van de jaren 50 en 60.

Waar de Oude Lijn Nederland in de 19e eeuw in beweging bracht, deed de A44 dat in de 20e eeuw; en samen vormen ze een kruispunt van historie. Terwijl de treinen onder het viaduct blijven rijden en de auto’s erboven, blijft het een symbool van hoe infrastructuur generaties verbindt. Ook als deze straks vervangen is!

Meer A44-historie? Lees dan het persoonlijke verhaal van Simon die al generaties lang met zijn familie naast de A44 woont.